Forex Gelirlerinin Vergilendirilmesi

Forex lemlerinden Elde Edilen Gelirlerin Vergisel Durumu Forell ilemleri (kaldral ilemler), gnmzde olduka popler olan bir yatrm aracdr. Sistemin cazibesi kaldra undurundan gelmektedir. Yatrlan teminatn (mali sermayenin), belirli bir kaldra oran (genellikle 100 kat) ile ilei tabu tutulmas sonucunda kk sermayeler ile byk kazan elde etme imkan domaktadr. Ayn ekilde, zarar da bu nispette byk olmaktadr. Forell ilemlerinin hukuki nitelii 6362 sayl Sermaye Piyasas Kanununa gre, sermaye piyasas aralar gruba ayrlm olup bunlar menkul kymetler, trev aralar ve dier sermaye piyasas aralardr. Dviz ve kymetli madenler ile dier varlklar zerine yaplacak kaldral ilemler (foreks) ise trev aralarn bir alt unsuru olarak tanmlanmtr. (M.3). Buna gre foreks ilemleri, bir sermaye piyasas aracdr. Yatrm Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere likin Esaslar Hakknda Teblide (III-37.1) ise kaldral ilem, Yatrlan teminat tutar karlnda, dviz ve kymetli madenler ile Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenecek dier varlklarn kaldral olarak elektronik ortamda oluturulmu bir platformda alm satm ilemleri olarak tanmlanmtr. (M.3). Kaldral alm satm ilemlerine konu edilebilecek varlklarn fiziki alm satmnn kaldral ilem kapsamna girmedii belirtilmitir. (M.28). Benzer ekilde, BSMVye ynelik aklamalar ieren 89 Seri Nolu Gider Vergileri Genel Tebliinde de foreks ilemlerinin, kambiyo alm satm ilem olarak deerlendirilemeyecei ifade edilmitir. Foregy gelirlerinin vergisel nitelii Forell ilemlerinden elde edilen gelirlerinin vergilendirilmesine ilikin, mevzuatta dorudan bir hkm bulunmamakta ve dolaysyla konuya ilikin farkl grler ortaya kmaktadr. Bu grlerin temelinde, foreks ilemlerinin bir kambiyo ilemi mi yoksa mstakil bir sermaye piyasas ilemi mi olduu noktasndaki gr ayrlklar bulunmaktadr. Gelir Vergisi Kanununun (GVK) 37. Maddesinde sua trilha ticari ve snai faaliyetlerden doan kazanlarn ticari kazan olduu hkm altna alnmtr. Bir faaliyetin ticari faaliyet saylabilmesi iin, bir organizasyon ierisinde ve devamllk arz edecek ekilde yrtlmesi gerekmektedir. Foregy ilemleri, ticari bir nitelik arz ediyorsa bu kapsamda deerlendirilebilir. GVKda menkul sermaye irad, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dnda nakdi sermaye veya para ile temsil edilen deerlerden mteekkil sermaye dolaysyla elde ettii kr pay, faiz, kira ve benzeri iratlar eklinde tanmlanmtr. (M.751). Foreves ilemlerinin, kambiyo ilemi olarak kabul edilmesi durumunda elde edilen gelirler bu kapsama girmeyecektir. Ancak, mstakil bir sermaye piyasas ilemi kabul edilmesi durumunda menkul sermaye irad genel tanm ierisine girmesi mmkndr, fakat bu durum da net deildir. Te yandan, GVK, m.752de ise, Burada Saylan, descobrem a sua halkarda menkul sermaye irad saylaca hkme balanm olup, foreks gelirleri, burada saylan bir unsur olmad iin bu fkra kapsamnda vergilendirilemez. Forever gelirleri, GVKnn mkerrer 80. maddesinde dzenlenen veado arte kazanlar kapsamna girmemektedir. Nk, foreks ilemleri kambiyo (dviz alm-satm) ilemi veya mstakil bir sermaye piyasas ilemi olarak kabul edilse bile sua iki durumda da deer art kazanc tanmna girmemektedir. Prefácio piyasasnn giderek genilemesi ve ilemlerin yaygnlamas da gz nne alndnda, konuyla ilgili ak bir yasal dzenlemenin yaplmas gerekir. Gerek kiilerin elde ettikleri gelirler Yukarda zetlenen tartmalardan bamsz olarak, vergi idaresinin olaya yaklam, gerek kiilerin foreks ilemlerinden elde ettii gelirlerin vergilendirilmeyecei ynndedir. Bu gr, konuyla ilgili kamuya aklanan iki adet zelgede ortaya konulmutur. 14.08.2012 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-120 37-2012281- 2554 sayl zelgede, foreks ilemleri dviz alm satm olarak ele alnm ve bu faaliyetin cervo arte kazanlar kapsamnda yer almad ve GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda vergiye tabi tutulmas da mmkn bulunmad belirtilmitir. Sz konusu zelgede, bu faaliyetin ticari organizasyon ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari faaliyet olarak deerlendirilmesi ve elde edilen kazancn ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde beyan yoluyla vergilendirilmesi gerektii sonucuna varlmtr. 14.08.2012 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-125 6-201255 - 2569 sayl zelgede ise, arac kurumlarn mterilerine kaldral dviz alm satm ilemleri nedeniyle yapm olduu demeler zerinden GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda tevkifat yapma ykmll bulunmad belirtilmitir. Kurumlarn elde ettikleri gelirler Kurumlar vergisi mkellefleri tarafndan foreks ilemlerinden elde edilen gelirler (ve ortaya kan zararlar), kurum kazancnn bir unsurudur. Safi kazancn tespitinde ticari kazan hijoslar uygulanr. (Dnya Gazetesinde 21.12. 2015 tarihinde yaymlanm olup Sn. Kaplann zel izni ile yaynlanmaktadr.) YASAL UYARI: Yaynlanan ke yazshaberin tm haklar yazara aittir. Yazar ad ve vergialgi. net sites de internet e kullanlmadan alnt yaplamaz. Foreks kazanlarnda vergi var m Dviz alm-satm piyasasnda internet zerinden ilem yapmak imkn veren ve Forell ilemleri olarak adlandrlan kaldral ilemler, yksek kaldra imkn tannmas nedeniyle, ekonomik byklk itibaryla nempp boyutlara ulamaktadr. Forex piyasas internet eriimiyle online ilem yapma kolaylklarnn yannda 7 gn 24 saat piyasann ak olmas nedeniyle bireysel yatrmcnn olduka ilgisini eken bir piyasa haline gelmitir. Bunun iin bireysel tasarruflarn deerlendirmek isteyen kiilerin internet zerinden bu piyasada ilem yapmaya yetkili bir kurumla szleme imzalamas ve hesap atrmas yeterlidir. Bu ilemler yetkili kurumun bireysel yatrmclara salada piyasa takip ekranndan kredi kart ya da mevduat hesab zerinden yaplabilmektedir. Sermaye Piyasas Kurulu (SPK) 11.07.2013 tarihli Resmi Gazete de yaynlanan Seri: III-37.1 sayl Yatrm Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere likin Esaslar Hakknda Tebli ile kaldral ilemler hakknda uygulamaya dair dzenlemeler ve kurallar getirmitir. Sz konusu teblide kaldral ilem yatrlan teminat tutar karlnda, dviz ve kymetli madenler ile Kurulca belirlenecek dier varlklarn kaldral olarak elektronik ortamda oluturulmu bir platformda alm satm ilemleri eklinde tanmlanmtr. Sermaye Piyasas Kurulu bu dzenlemelerle kaldral alm satm ilemlerinin yalnzca bu faaliyette bulunmak zere yetkilendirilmi olan arac kurumlar ve vadeli ilem araclk irketleri tarafndan yerine getirilmesini salamtr. Foreks ilemlerinden gerek kiilerce elde edilecek gelirlerin ne ekilde vergilendirilecei hususunda tereddtler bulunmaktadr. Bu yazmzda, deerlendirmelerimizi tam ve dar mkellef gerek kiilerin yan sra, yabanc kii ve kurumlar asndan da belirtmek istiyoruz. Gerek kiiler ynden foreks kazanlarnda vergi durumu Gerek kiiler ynden foreks piyasasnda elde edilen gelirlerin nasl vergilendirilecei konusunda tereddtler vardr. Gerekten de Gelir Vergisi Kanununun hkmleri yorumlandnda, bu piyasadan elde edilen gelirlerin belirli artlar tamas durumunda zaman zaman ticari kazan veya arz ticari kazan ve hatta cervo arte kazanc olarak vergilendirilebilecei sonular kabilmektedir. Bu konuda eitli griller ve makaleler mevcuttur. Balca griller aadaki gibidir: Misli mal niteliine sahip olan ve bu zelliinden dolay menkul kymet saylan dvizlerin, dier dvizler ile deitirilmesi (takas) sonucu oluan forex ilemlerinden salanan kazanlar, eer ilem arzi olarak yapldysa cervo arte kazanc olarak vergiye tabi tutulacaktr.1 Ancak forex ilemlerinin Devamllk arz edecek ekilde, yani sermaye tahsisi, iyeri almas, personel istihdam, ticaret siciline kaydolmak gibi artlar salamak suretiyle ticari bir organizasyon iinde yaplmas halinde, bir takvim ylnda veya drt takvim ylnda tek bir muamele yaplm olsa dahi, ticari faaliyetin varln kabul etmek gerekir. Bu ekilde Ticari bir organizasyon iinde gerekletirilen cambial ilemlerinden elde edilen kazancn Ticari Kazan olarak vergiye tabi tutulmas gerekmektedir.2 GVKnn genel hkmlerini yorumladmzda bu piyasada yaplan ilemlerin belirli artlar tomas durumunda bu piyasadan elde edilen gelirlerin Ticari Kazan veya arz Ticari Kazan olarak vergilendirilebileceini dnyoruz.3 Vergi Daresinin mukteza bazndaki gr ise yledir: Buna gre, foreks ilemleri olarak da adlandrlan kaldral dviz alm satm faaliyetlerinden doan kazanlarn Gelir Vergisi Kanununun geici 67 nci maddesi kapsamnda tevkifat yoluyla yah mickrer 80 inci madde kapsamnda beyan yoluyla vergiye tabi tutulmas sz konusu olmamakla birlikte, sz konusu Faaliyetin ticari organizasyon ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari faaliyet olarak deerlendirilmesi ve bu faaliyetler neticesinde elde edilen kazancn, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde beyan yoluyla vergilendirilmesi gerekmektedir. 4 Grlecei zere ortaya kan farkl gr ve deerlendirmeler, foreks piyasasndan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine ilikin olarak ak ve net bir dzenlemenin yaplmas gereini ortaya karmaktadr. Bize gre foreks gelirleri kategorik olarak finansal enstrmanlardan elde edilen bir gelir eididir. Bir gerek kiinin finansal piyasalardan elde ettii menkul kymet sat kar, menkul kymet faizi veya kar pague gelirleri ile menkul kymetler ve dier sermaye piyasas aralarnn elden karlmas ve elde tutulmas srecinde elde edilen gelirler asen deer arte kazanc ve menkul sermaye irad olarak vergi kapsamna girer. Ancak bu gelirlerin hemen hemen tamam Geici 67. Madde kapsamnda sadece stopaj suretiyle vergilendirilmektedir. Be sebeple foreks gelirlerinin ticari kazan olarak deerlendirilmesi kanunun lafz ve ruhu itibariyle uygun grnmemektedir. Ancak gerekten de ticari bir organizasyon veya ticari bir iletme dhilinde yaplan bir faaliyet mevcut ise, o zaman ticari kazantan bahsetmek doru olur. Ticari faaliyetteki devamlln objektif ls ticari organizasyonun varldr. Bir ilem ticari bir organizasyon ierisinde yapldnda, devamllk kast ve niyeti ile yapld kabul edilir. Bu durumda foreks ilemlerinden elde edilen kazancn Gelir Vergisi Kanununa gre ticari kazan kapsamnda saylan bir organizasyondan elde edilmesi durumunda, bu gelirler ticari kazan olarak vergilendirilmelidir. Ancak bu ekilde ticari bir organizasyon veya ticari bir iletme olmadan seu bir kiiyi ticari kazan kapsamna almak, ásal defter tutmalarn istemek, ykk ticari kazan beyann ngrmek kanunun esprises uygun deildir. Bunun yannda, ok, disse: não é o que você quer, mas não é o que você quer dizer? Bu olumsuzluun giderilmesi iin kaldral ilemleri gerek kiilerin beyanna gre vergilendirmek yerine, stopaj kapsamna almann en uygun ve pratik yol olaca kanaatindeyiz. Te yandan bu ilemlerden elde edilen kazanlar arzi kazan olarak deerlendirmek de doru olmaz. Nk arzi ilem ad stnde, arada srada yaplan bir itir, sreklilik arz et meyen bir faaliyettir. Baka deyile sklkla yaplan bir ey deildir. Bize gre kstas, ticari organizasyon varsa ticari kazan saylmal, eer ticari organizasyon yoksa aada belirteceimiz neri dorultusunda geici 67 madde kapsamnda deerlendirilmelidir. Yabanc mteriler ynden Eer yukarda bahse konu olduu gibi, bu gelirler Vergi Otoritesi tarafndan Arizi Ticari Kazan veya Deer Art Kazanc olarak deerlendirilir ise dar mkellef gerek kiiler ve kurumlar ynnden mnferit veya zel beyan denilen ve seu bir ilemden sonra ilemi yapan arac kurum tarafndan verilmesi gereken bir Vergi beyan sorumluluu ve vergi demesi ortaya kar. Sz konusu ilemlerde kazan ve iratlar yabanc kurum veya gerek kiiye salayan yetkili kurulular olacandan, dar mkellef kiinin Trkiyede daimi temsilcisinin olmamas durumunda, bu ykmllklerin yetkili kurulular tarafndan yerine getirilmesi gerektii unutulmamal. Denecek vergi, yabanc kurumlar iin, nce 20 kurumlar vergisi ve bunu takiben de yurt dna transferência edilen bedelden 15 orannda vergi stopajdr. Dar mkellef gerek kiiler iin ise, yllk vergi tarifesine uygun gelir vergisidir. Anlalaca zere, yabanc mterilere bylesi bir vergi uygulanrsa, piyasa bu adan bize gre almaz, te yandan bunun pratikte yaplmas ise hemen hemen imknszdr. Foreks kazanlarnn devamllk unsuru erevesinde ticari kazan olarak kabul halinde ise yabanc kii ve kurumlarn Trkiyede yllk beyanname vermek suretiyle vergilendirilebilecei de sylenebilmektedir. Tabii, bu konuda lkemizin dier lkelerle yapt karlkl vergi anlamalarnn hkmleri de ncelikle dikkate alnmas gereken bir konudur. Bilindii zere, 2013 yl ortalarnda TBMMne sunulan yeni Gelir Vergisi Tasars ile yrrlkteki Geici 67. Madde dzenlemesi, tasarnn 62. Maddesi ile kalc hale getirilmek istenmektedir. Bize gre Tasardaki 62. Madde, yeni Sermaye Piyasas Kanununa ve ilgili mevzuata uyum salamal, madde kapsamndaki finansal rnlere ilikin olarak Sermaye Piyasas Kanununa gerekli referanslar yaplmal ve mevcut Geici 67. Maddede yer alan ve yeni SPKna uymayan hususlar kaldrlarak kaldral ilemlerden salanan gelirlerin5 de kapsama alnmas Salanmaldr. Bylece bu ilemlerden salanan gelirler de dier finansal aralardan salanan gelirler gibi stopaj suretiyle basit ve etkin bir ekilde vergilendirilmi olur. Lemin yaps itibariyle stopaj usul vergilemede de, arac kurumlardaki ilemleri basitletirici bir yol dnlmelidir. Bu erevede 6362 sayl kanundaki Sermaye piyasas aralar: Menkul kymetler ve trev aralar ile yatrm szlemeleri de dhil olmak zere Kurulca bu kapsamda olduu belirlenen dier sermaye piyasas aralar tanm olduka kapsayc bir tanm olduundan mevcut vergi kanunundaki menkul kymet ve dier sermaye piyasas arac ifadesinin 6362 sayl Sermaye Piyasas Kanununda yer alan sermaye piyasas aralar olarak deitirilmesi uygun olacaktr. Bu sayede, ileride ihrac sz konusu olan yeni rnler de tasardaki 62. Madde kapsamna girmi olacaklardr. Yeni Gelir Vergisi Kanununun gndemde oldeundan hareketle, Kanuna foreks kazanlarnn vergilendirilmesine ynelik bu tarz hkmlerin eklenmesi tereddtleri giderecek, konunun zelge baznda zm yerine, kanun dhilinde yasal alt yaps salanm olacaktr. Nk bu piyasann ilem hacmi dikkate alndnda, foreks piyasasndan elde edilen kazanlarn vergilendirilmesi gerekten de yasal dzenlemeye ihtiya duyulan bir konudur. 1 Burin Dikmen, Forex lemlerinin Vergilendirilmesi, Vergi Dnyas Dergisi, Eyll2012, Say: 361 2 Burin Dikmen, a. g.m. 3 Ali Tulu, Forex ve Forex lemlerinden Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi, Vergi Dnyas Dergisi, Mart2010, Say: 343 4 Gelir daresinin 14082012 tarih ve B.07.1.GB.4.34.16.01-12037-2012281-2554 sayl muktezas 5 SPKnun 11.07.2013 Tarihli Yatrm Hizmetleri tebliinde sermaye piyasas aralar tanmlanmakta ve kaldral ilemler, tebliin 4.blmndeki Trev Ara lemlerine likin zel Hkmler arasnda ele alnmaktadr. Dier Yazlar 28 Aralk 2016, 11:29 Yatrm fonlarnda vergi kesintisi sorumluluu 02 Eyll 2016, 14:02 htilafl vergi konularnda getirilen imknlar 11 Austos 2016, 14:37 Yatrm ortamnn iyiletirilmesine ilikin Kanun ile finans sektrne getirilen vergi kolaylklar 12 Temmuz 2016, 12: 20 lkeler aras bilgi paylam ncesi son frsat: Yurt D Varlk Bar 31 Mays 2016, 11:13 Beiktan ampiyonluu. Ve stadyum loca kiralarnn gider yazlma konusu 26 Nisan 2016, 12:28 lkeler aras ortak raporlama erevesinde yen bir varlk bar ihtiyac var m 29 Mart 2016, 09:56 Kar taraf veklet cretlerinde Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi 11 Mart 2016, 14:38 Eurobond Faiz ve sat kazanlarnda gelir vergisi beyan (2016 yl) 01 Mart 2016, 16:10 Gelir Vergisi Beyan (2015 yl gelirleri) 22 ubat 2016, 17:31 Kredi dosya masraflar ve benzeri komisyonlarda KKDF konusu